اولویت‌بندی راهبردهای احیای بافت تاریخی شهر مراغه با تأکید بر رویکرد بازآفرینی فرهنگ مدار

مراکز تاریخی شهرهای ایران مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهرها هستند و وجوه تمایز و خصوصیات منحصربه‌فرد مکانی، تاریخی و فرهنگی هر شهر را باید در همان بافت تاریخی و آثار کالبدی و معنایی به‌جامانده در آن جستجو کرد. سیستم شهری در بافت‌های تاریخی که یکی از ارکان ارزشمند و هویت‌بخش در شهرها هستند، مشکلات فراوانی دارند؛ بنابراین، در این راستا مدیریت شهری نیاز به شناسایی و تبیین مسائل سیستم شهری دارد و از آنجایی‌که اجرایهرطرح یا برنامه،دردرجۀاول به شناختتنگناهاوامکانات،تعییناهداف،راهبردهاو سیاست‌ها نیازدارد. مقالۀ حاضر بر آن است تا با شناخت فرصت‌ها، تهدیدهای موجود در بافت تاریخی با رویکرد بازآفرینی، فرهنگ‌مبنا به استخراج راهبردها و سیاست‌های احیا دست یابد. بدین­منظور پس از معرفی محدودۀ مرکزی-تاریخی مراغه، مؤلفه‌های اصلی احیای فضاهای تاریخی شهرها در قالب ماتریس سوات در محدودۀ بافت تاریخی ارزیابی شده است. سپس با توجه به اینکه همۀ راهبردها به‌طور یکسان قابلیت اجرایی ندارد، راهبردها را برمبنای اصول و معیارهای مدیریت راهبردی، طی مطالعات پرسشنامه‌ای از مسئولان و متخصصان شهری با استفاده از روش الکتره اولویت‌بندی کرد. از این‌رو راهبردها به‌ترتیب عبارت­اند از: 1. تبدیل بناهای تاریخی به مکان‌های مورد استفادۀ گردشگران (هتل، رستوران و موزه)؛ 2. تغییر ترکیب فعالیتی محدوده و جایگزینی فعالیت‌های گردشگری و پذیرایی؛ 3. ساماندهی فعالیتی بازار و بازسازی بازارچه‌ها، بالاترین اولویت را برای احیای بافت تاریخی دارند.